Öz
Amaç: Çocuğu büyüten yetişkinlerin tavır ve davranışları, özellikle ilk yıllarda annenin davranışları çocuğun gelişiminde önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı Ghent Ebeveyn Davranış Ölçeği (GEDÖ) Anne Formunu Türkçe’ye uyarlamak ve psikometrik ölçümlerini incelemektir.
Yöntem: Araştırma kapsamında 5-6 yaş çocuğu olan toplam 534 anneye anket uygulanmıştır. Ölçeğin geçerliği: kapsam ve yapı geçerliği olmak üzere iki ayrı yolla test edilmiştir Güvenirliği belirlemek amacıyla, Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı, madde-test korelasyonu, iki yarım güvenirliği katsayıları hesaplanmıştır.
Bulgular: Faktör analizinde ölçeğin altı faktörden oluştuğu ve total varyansın %54’ünü açıkladığı belirlenmiştir. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0.87, iki yarım güvenirlik katsayısı 0.88 olarak bulunmuştur.
Sonuç: Bu sonuçlar GEDÖ Anne Formu Türkçe versiyonunun geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir. Annelerin ebeveyn davranışlarını ölçmeye yönelik olarak kullanılan GEDÖ anne formunun bu alanda yapılacak olan araştırmalarda kullanılabileceği ve çeşitli çocuk yaş gruplarında da uygulanması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Ebeveyn davranışı çocuk okul öncesi güvenilirlik ve geçerlilik
Kaynakça
- Akgül A (2005) Faktör analizi, tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri spss uygulamaları. 3. Baskı, Emek Ofset Ltd. Şti, Ankara: s. 382-395.
- Aykır T, Çiftci-Tekinarslan I. Comparison of the social skills and problem behaviors of the children with and without mental deficiency in the pre-school period. Kastamonu Journal of Education 2012; 20(2):627-648.
- Çağdaş A, Seçer Z. (2002) Çocuk ve Ergenlerde Sosyal ve Ahlak Gelişimi, Nobel Yayınevi, İstanbul: s.24-25.
- Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş (2014) Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve lisrel uygulamaları, 3. Baskı, Pegem Akademi. Ankara: s.275-400.
- Daggnett J, O’Brien M, Zanolli K ve ark. Parents’ attitudes about children: Parental life histories and child-rearing quality. J Fam Psychol 2000;14(2):187-199.
- Dirim A (2003) Çocuk Ruh Sağlığı. Esin Yayınevi, İstanbul: s.26-35.
- Eisenberg N, Gershoff TE, Fabes AR et al. Mother’s emotional expressivity and child’s behavior problems and social competence: mediation through children’s regulation. Dev Psychol 2001;37(4):475–490.
- Erkan S. (2010) Aile ve aile eğitimi ile ilgili temel kavramlar. (Ed.) Z. Fulya Temel. Aile Eğitimi ve Erken Çocukluk Döneminde Aile Katılım Çalışmaları, 1. Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara: s.1-48.
- Eryüksel GN (1996) Ana-Baba ve Ergen İlişkilerinin Problem Çözme, İletişim Becerile- ri Bilişsel Çarpıtmalar ve Aile Yapısı Açısın- dan İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Esin N.M (2014) Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği, (Editör: Erdoğan S., Nahçivan N., Esin N.M). Hemşirelikte Araştırma Süreç Uygulama ve Kritik, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul: s.193- 233.
- Günindi Y. An evaluation of social adaptation skills of children with and without preschool education background based on their mothers’ views. US-China Educ Rev 2013;3(2): 80-90.
- Kandır A, Alpan Y. Okul öncesi dönemde sosyal- duygusal gelişime anne-baba davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum Dergisi 2008;4(14): 33- 38.
- Kapıkıran NA, İvrendi AB, Adak A. Okul öncesi çocuklarında saptaması. Pamukkale Universitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2006;19(1):20-28. Durum
- Karadayı F.(1996) Baumrind'in Anababa Tutum Ölçeğinin Uyarlama, Geçerlik, Güvenirlik Çalışması, III.Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bilimsel Çalışmaları Kitapçığı, Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Adana: s.65-73
- Kochanska G, Aksan N, Hichols KE. Maternal power, assertion in discipline and moral discourse differences, and implications for children’s moral conduct and cognition. Dev Psychol 2003;39(6):949-963. Commonalities,
- Le Compte G, LeCompte A, Özer SA. Üç sosyo- ekonomik düzeyde, Ankara’lı annelerin çocuk yetiştirme tutumları: bir ölçek uyarlaması, Psikoloji Dergisi 1978;1: 5-8.
- Özdamar K (2002) Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. 4.Baskı. Kaan Kitabevi. Eskişehir: s.661-673.
- Pettit GS, Laird RD, Dodge KA ve ark. Antecedents and behavior problem outcomes of parenting and children’s personality on externalizing behaviour. Child Dev 2001; 72(2): 583-598.
- Reid JB, Patterson GR, Snyder JJ. (Eds.) (2002) Antisocial adolescents. A developmental analysis and model Psychological p.101-122. in children and for intervention. Association. Washington:
- Sobring E, Rödholm-Funnemark M, Palmérus K. Boys’ and girls’ perceptions of parental discipline in transgression situations. Infant Child Dev 2003;12(1): 53-69.
- Sümbüloğlu V, Sümbüloğlu K (2002) Sağlık bilimlerinde araştırma yöntemleri, 4. Baskı, Hatipoğlu Basım ve Yayım San. Tic. Ltd. Şti, Ankara: s.9-12.
- Şencan H (2005) Sosyal ve davranışsal ölçüm- lerde güvenirlilik ve geçerlik. 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara: s.105-403.
- Tavşancıl E (2002) Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. 1. Baskı, Nobel Yayınları. Ankara: s.16-58.
- Van Leeuwen KG, Vermulst AA. Some psychometric properties of the Ghent Parental Behavior Scale. Eur J Psychol Assess 2004; 20(4): 283-298.
- Yalçın H. Sosyal beceri seviyesinin okul öncesi öğretmenlerinde Bakış Dergisi 2012; 1(29), 1-11. Akademik
- Yavuzer H. (2011) Çocuğunuzun ilk altı yılı. 27. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul: s.2-3.
Öz
Objective: To translate the Ghent Parental Behaviour Scale (GPBS) Mother’s Form in to Turkish and examine the validity and reliability of the Turkish version of GPBS Mother Form.
Methods: 534 mothers with children at the age of 5-6 were applied survey in the scope of study. GPBS Mother Form psycohometric characters analyses examined via items total score correlation, Pearson correlation analyses, Cronbach Alpha value exploratory and confirmatory factor analyses methods.
Findings: Mothers’ avarage of age 31.03±5.14 and 34.8 % primary school graduate.. The mean age of the childrens who participated in the research were 5.4 ± 0.4. It was monitored that the items
of the scale were ranked in six factors and the total variance explained in the Turkish form of the instrument was found to be 54%. Cronbach alpha internal consistency coefficient 0.87, was found
for this study.
Conclusion: Based on these results the Turkish version of the GPBS Mother Form can be used as a valid and reliable instrument. It is suggested that Ghent Parental Behavior Scale used for measuring parental behaviors of mothers can be utilized in such studies and can be applied for children at different age groups.
Anahtar Kelimeler
Parental behavior children preschool reliability and validity
Kaynakça
- Akgül A (2005) Faktör analizi, tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri spss uygulamaları. 3. Baskı, Emek Ofset Ltd. Şti, Ankara: s. 382-395.
- Aykır T, Çiftci-Tekinarslan I. Comparison of the social skills and problem behaviors of the children with and without mental deficiency in the pre-school period. Kastamonu Journal of Education 2012; 20(2):627-648.
- Çağdaş A, Seçer Z. (2002) Çocuk ve Ergenlerde Sosyal ve Ahlak Gelişimi, Nobel Yayınevi, İstanbul: s.24-25.
- Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş (2014) Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve lisrel uygulamaları, 3. Baskı, Pegem Akademi. Ankara: s.275-400.
- Daggnett J, O’Brien M, Zanolli K ve ark. Parents’ attitudes about children: Parental life histories and child-rearing quality. J Fam Psychol 2000;14(2):187-199.
- Dirim A (2003) Çocuk Ruh Sağlığı. Esin Yayınevi, İstanbul: s.26-35.
- Eisenberg N, Gershoff TE, Fabes AR et al. Mother’s emotional expressivity and child’s behavior problems and social competence: mediation through children’s regulation. Dev Psychol 2001;37(4):475–490.
- Erkan S. (2010) Aile ve aile eğitimi ile ilgili temel kavramlar. (Ed.) Z. Fulya Temel. Aile Eğitimi ve Erken Çocukluk Döneminde Aile Katılım Çalışmaları, 1. Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara: s.1-48.
- Eryüksel GN (1996) Ana-Baba ve Ergen İlişkilerinin Problem Çözme, İletişim Becerile- ri Bilişsel Çarpıtmalar ve Aile Yapısı Açısın- dan İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Esin N.M (2014) Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği, (Editör: Erdoğan S., Nahçivan N., Esin N.M). Hemşirelikte Araştırma Süreç Uygulama ve Kritik, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul: s.193- 233.
- Günindi Y. An evaluation of social adaptation skills of children with and without preschool education background based on their mothers’ views. US-China Educ Rev 2013;3(2): 80-90.
- Kandır A, Alpan Y. Okul öncesi dönemde sosyal- duygusal gelişime anne-baba davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum Dergisi 2008;4(14): 33- 38.
- Kapıkıran NA, İvrendi AB, Adak A. Okul öncesi çocuklarında saptaması. Pamukkale Universitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2006;19(1):20-28. Durum
- Karadayı F.(1996) Baumrind'in Anababa Tutum Ölçeğinin Uyarlama, Geçerlik, Güvenirlik Çalışması, III.Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bilimsel Çalışmaları Kitapçığı, Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Adana: s.65-73
- Kochanska G, Aksan N, Hichols KE. Maternal power, assertion in discipline and moral discourse differences, and implications for children’s moral conduct and cognition. Dev Psychol 2003;39(6):949-963. Commonalities,
- Le Compte G, LeCompte A, Özer SA. Üç sosyo- ekonomik düzeyde, Ankara’lı annelerin çocuk yetiştirme tutumları: bir ölçek uyarlaması, Psikoloji Dergisi 1978;1: 5-8.
- Özdamar K (2002) Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. 4.Baskı. Kaan Kitabevi. Eskişehir: s.661-673.
- Pettit GS, Laird RD, Dodge KA ve ark. Antecedents and behavior problem outcomes of parenting and children’s personality on externalizing behaviour. Child Dev 2001; 72(2): 583-598.
- Reid JB, Patterson GR, Snyder JJ. (Eds.) (2002) Antisocial adolescents. A developmental analysis and model Psychological p.101-122. in children and for intervention. Association. Washington:
- Sobring E, Rödholm-Funnemark M, Palmérus K. Boys’ and girls’ perceptions of parental discipline in transgression situations. Infant Child Dev 2003;12(1): 53-69.
- Sümbüloğlu V, Sümbüloğlu K (2002) Sağlık bilimlerinde araştırma yöntemleri, 4. Baskı, Hatipoğlu Basım ve Yayım San. Tic. Ltd. Şti, Ankara: s.9-12.
- Şencan H (2005) Sosyal ve davranışsal ölçüm- lerde güvenirlilik ve geçerlik. 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara: s.105-403.
- Tavşancıl E (2002) Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. 1. Baskı, Nobel Yayınları. Ankara: s.16-58.
- Van Leeuwen KG, Vermulst AA. Some psychometric properties of the Ghent Parental Behavior Scale. Eur J Psychol Assess 2004; 20(4): 283-298.
- Yalçın H. Sosyal beceri seviyesinin okul öncesi öğretmenlerinde Bakış Dergisi 2012; 1(29), 1-11. Akademik
- Yavuzer H. (2011) Çocuğunuzun ilk altı yılı. 27. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul: s.2-3.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Editöryal |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Haziran 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016Cilt: 5 Sayı: 1 |