Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

KOAH’LI BİREYLERDE ÖZ-ETKİLİLİĞİN GELİŞTİRİLMESİNDE EVDE BAKIMIN ÖNEMİ

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 74 - 80, 31.12.2015

Bilge Bal Özkaptan Sevgisun Kapucu

Öz

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), tüm dünyada giderek artış gösteren, mortalite ve morbiditeye yol açan, sosyal ve ekonomik yüke neden olan, ciddi solunum güçlüğü ile karakterize önemli bir kronik hastalıktır. KOAH'lı bireyler bazı günlük yaşam aktivitelerini yaparken solunum güçlüğü yaşarlar ve bu durumu yönetmek veya sakınmak için yeteneklerine ilişkin düşük öz-etkililik beklentisi geliştirebilirler. Düşük öz-etkililiğin sonucunda dispne yönetimi daha zorlaşmakta ve hastaların yaşam kalitesi azalmaktadır. Öz-etkililiğin sürdürülmesinde hizmetin sürekliliği dikkate alındığında, bütüncül bir anlayışla evde bakım modeli ile verilen hemşirelik bakımının, öz-etkililiğin geliştirilmesine sağlayacağı katkı oldukça önemlidir. KOAH’lı bireylere evde verilen hemşirelik bakımında hasta eğitimi, risk faktörleri ile mücadele, psikososyal ve davranışsal girişimlerin sürekliliği sağlanarak hastaların öz-etkililik düzeyi arttırılmaktadır. Ayrıca KOAH’lı bireylerde evde bakım, semptom yönetiminin sağlanmasına, semptom yönetiminin sağlanması öz-etkililik düzeyinin arttırılmasına ve öz-etkililik düzeyinin arttırılması da semptom yönetimine katkıda bulunacaktır. Bu makalede, KOAH’ın tedavisi ve hemşirelik yönetimi, KOAH’da öz-etkililik kavramı ve KOAH’lı bireylerde öz-etkililiğin geliştirilmesinde evde bakımın önemi vurgulanmaktadır.


Anahtar Kelimeler

KOAH öz-etkililik evde bakım

Kaynakça

  • Abedi HA, Salimi S, Feizi A et al. (2012) Assessment of relationship between self-efficacy and self-care in COPD Patients. Journal of Urmia Nursing and Midwifery Faculty, 10(1): 68-74.
  • Akdemir N, Birol L (2005) İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı. Sistem Ofset, Ankara, 193-200.
  • Akgün D (2013) Isparta il merkezinde KOAH öntanı prevalansı ve ilişkili faktörler. Türk Toraks Dergisi, 14(2): 43-47.
  • Akıncı AÇ (2008) KOAH’lı hastalara uygulanan pulmoner rehabilitasyonun fiziksel ve psikolojik parametrelere etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Akkuş Y (2008) Multipl Sklerozlu hastalarda ev ziyareti yoluyla verilen bakım hizmetinin yaşam kalitesine etkisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Aksel Ş (2010) Kronik hastalığı olan hastaların öz bakım gücü ve evde bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Lefkoşa.
  • Atasever A, Erdinç E (2003) KOAH’da yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 51(4): 446-455.
  • Balcı G (2003) Öz bakım gücü ve yaşam kalitesinin etkilendiği bazı durumlar ve hemşirenin rolü. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi,10(2): 69-76.
  • Bandura A (1989) Human agency in social cognitive theory. American Psychologist, 44(9): 1175-1184.
  • Bentsen SB, Rokne B, Larsen TW et al. (2010) The Norwegian version of the chronic obstructive pulmonary disease self-efficacy scale (CSES): a validation and reliability Study. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 24(3): 600-609.
  • Bhatt SP, Luqman-Arafath TK, Gupta AK et al. (2013) Volitional pursed lips breathing in patients with stable chronic obstructive pulmonary disease improves exercise capacity. Chronic Respiratory Disease, 10(1): 5-10.
  • Blake D, Roberts NJ, Partridge MR (2007) How much of a primary care nurse's time is spenton those with respiratory disease? A pilot study. Primary Care Respiratory Journal, 16 (5): 319-320.
  • Booker R (2010) Improving outcomes in COPD. Practice Nursing, 21(Supplement): 1-15.
  • Bourbeau J, Julien M, Maltais F et al. (2003) Reduction of hospital utilization in patients with chronic obstructive pulmonary disease, a disease-specific self-management intervention. Archives of Internal Medicine, 163(5): 585-591.
  • Brashier BB, Kodgule R (2012) Risk factors and pathophysiology of Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD). Journal of Association of Physicians of India, 60(Supplement): 17-21.
  • Brug J, Schols A, Mesters I (2004) Dietary change, nutrition education and COPD. Patient Education and Counseling, 52(3): 249-257.
  • Cazzola M, Donner CF, Hanania NA (2007) One hundred years of Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD). Respiratory Medicine, 101(6):1049-1065.
  • Costi S, Crisafull, E, Antoni FD et al. (2009) Effects of unsupported upper extremity exercise training in patients with COPD, A randomized clinical trial. Chest, 136(2): 387-395.
  • Coultas D, Frederick J, Barnett B, et al. (2005) A randomized trial of two types of nurse-assisted home care for Patients with COPD. Chest, 128(4): 2017-2024.
  • COPD Managemet, World Health Organization, http://www.who.int/respiratory/copd/management/en/(Erişim Tarihi: 22.06.2015)
  • Çiçek HS (2002) Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerde solunum egzersizlerinin kan gazları ve solunum fonksiyon testlerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, GATA, Ankara.
  • Çiçek HS (2007) Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerde yüksek protein içerikli beslenmenin arteriyel kan gazları, solunum fonksiyon testleri ve yorgunluk üzerine etkileri. Doktora Tezi, GATA, Ankara.
  • Erdoğan S, Nahçıvan N, Esin N ve ark. (1994) Sağlığı sürdürme, sağlığı geliştirme ve hemşirelik. Hemşirelik Bülteni, 8(1): 28-36.
  • Ferreira IM, Brooks D, Lacasse Y et al. (2000) Nutritional support for individiuals with COPD, a meta-analysis. Chest, 117(3): 672-678.
  • Fletcher MJ, Dahl BH (2013) Expanding nurse practice in COPD, key to providing high-quality, effective, and safe patient care?. Primary Care Respiratory Journal, 22(2): 230-233.
  • Garrod R, Marshall J, Jones F (2008) Self efficacy measurement and goal attainment after pulmonary rehabilitation. International Journal of COPD, 3(4): 791-796.
  • Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) 2013 Reports, Global Strategy for the Diagnosis, Management, and Prevention of Chronic Obstructive Pulmonary Disease. http://www.goldcopd.org/uploads/users/files/GOLD_Report_2013_Feb20.pdf (Erişim Tarihi: 12.03.2013)
  • Global Status Report on noncommunicable diseases 2014, World Health Organization, http://www.who.int/nmh/publications/ncd-status-report-2014/en/(Erişim Tarihi: 22.06.2015)
  • Görgülü Ü (2003). KOAH hastalarında uyku kalitesinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Gözüm S, Aksayan S (1999) Öz-Etkililik-Yeterlilik ölçeği'nin Türkçe formu'nun güvenirlik ve geçerliliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(1): 21-32.
  • Gunen H, Hacievliyagil SS, Yetkin O ve ark. (2008) Prevalence of COPD, first epidemiological study of a large region in Turkey. European Journal of Internal Medicine, 19(7): 499-504.
  • Halbert RJ, Natoli JL, Gano A et al. (2006) Global burden of COPD, systemic review and meta-analysis. Europan Respiratory Journal, 28(3): 523-532.
  • Hermiz O, Comino E, Marks G et al. (2002) Randomized controlled trial of home based care of patients with chronic obstructive pulmonary disease. British Medical Journal, 325(7370): 938-940.
  • Ingadottir TS, Jonsdottir H (2010) Partnership-based nursing practice for people with chronic obstructive pulmonary disease and their families, influences on health related quality of life and hospital admissions. Journal of Clinical Nursing, 19(19-20): 2795-2805.
  • Jiménez-Ruiz CA, Fagerström KO (2013) Smoking cessation treatment for COPD smokers, the role of pharmacological interventions. Monaldi Archives for Chest Disease, 79(1): 27-32.
  • Kara M, Aşti T (2002) Kronik obstruktif akciğer hastalığının evde bakımı. Atatürk Üniversitesi Tıp Dergisi, 34(4): 75-81.
  • Kara, M., Mirici, A. (2002). KOAH Öz-Etkililik Ölçeği Türkçe Formu'nun Geçerlilik ve Güvenirliği. Atatürk Üniversitesi Tıp Dergisi, 34(3): 61-66.
  • Karadakovan A (2007) Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı. N. Akbayrak, S. Erkal İlhan, G.Ançel, A. Albayrak (Ed.). Hemşirelik Bakım Planları (201-205). Ankara: Alter Yayıncılık.
  • Ovayolu N, Ovayolu Ö, Ateş Ç (2008) Kronik obstrüktif akciğer hastalığı ve hemşirelik bakımı. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(9): 3-16.
  • Paz-Diaz H, Montes de Oca M, Lopez J.M et al. (2007) Pulmonary rehabilitation improves depression, anxiety, dyspnea and health status in patients with COPD. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation, 86(1): 30-36.
  • Ries AL (2005) Pulmonary rehabilitation and COPD. Seminars in Respiratory and Critical Care Medicine, 26(2): 133-141.
  • Ries AL, Bauldoff GS, Carlin BW et al. (2007) Pulmonary rehabilitation, Joint ACCP/ AACVPR evidence-based clinical practice guidelines. Chest, 131(5 Suppl): 4S-42S.
  • Rizzi M, Grassi M, Pecis M et al. (2009) A Specific home care program improves the survival of patients with chronic obstructive pulmonary disease receiving long term oxygen therapy. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 90(3): 395-401.
  • Senemoğlu N (1998) Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Özsem Matbaası.
  • Siela D (2003) Use of self-efficacy and dyspnea perceptions to predict functional performance in people with COPD. Rehabilitation Nursing, 28(6): 197-204.
  • Siela D (1998) Self-efficacy in managing dyspnea in COPD. Perspectives in Respiratory Nursing, 9(1): 9-12.
  • Stellefson M, Tennant B, Chaney JD (2012) A critical review of effects of COPD self-management education on self-efficacy. International Scholarly Research Notices Public Health, 2012(1): 1-10.
  • Stoilkova A, Janssen DJA, Wouters EFM (2013) Educational programmes in COPD management interventions, A systematic review. Respiratory Medicine, 107(11): 1637-1650.
  • Taylor SJC, Candy B, Bryar RM et al. (2005) Effectiveness of innovations in nurse led chronic disease management for patients with chronic obstructive pulmonary disease, systematic review of evidence. British Medical Journal, 331(485): 1-7.
  • T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Türkiye Kronik Hava Yolu Hastalıklarını (Astım-KOAH) Önleme ve Kontrol Programı (2009-2013) Eylem Planı. Ankara 2009. www.ssuk.org.tr/eski_site_ verileri/pdf/KHH_OnlemeKontrolEylemPlani (Erişim Tarihi: 02.02.2013)
  • Tel H, Akdemir N (1998) KOAH’lı hastalara uygulanan planlı hasta öğretiminin ve hasta izleminin hastaların hastalıkla başetme durumlarına etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(2): 44-52.
  • Türk Toraks Derneği Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu (2010). Türk Toraks Dergisi, 11(1): 5-63.
  • Tønnesen P (2013) Smoking cessation and COPD. European Respiratory Review, 22(127): 37-43.
  • Troosters T, Casaburi R, Gosselink R ve ark. (2005) Pulmonary rehabilitation in chronic obstructive pulmonary disease. The American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 172(1): 19-38.
  • Upton J, Madoc-Sutton H, Sheikh A, et al. (2007) National survey on the roles and training of primary care respiratory nurses in the UK in 2006, are we making progress?. Primary Care Respiratory Journal, 16(5): 284-290.
  • Yount SE, Choi SW, Victorson D et al (2011) Brief, valid measures of dyspnea and related functional limitations in chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Value Health, 14(2): 307-315.
  • Zakrisson AB, Engfeldt P, Hagglund D et al. (2011) Nurse-led multidisciplinary programme for patients with COPD in primary health care, a controlled trial. Primary Care Respiratory Journal, 20(4): 427-433.
  • Zengin N (2008) İdrar kaçıran kadınlarda hemşirelik eğitimi ve davranışsal tedavinin konfor, pelvik taban kas egzersizi uygulaması öz-etkililik algısı ve yaşam kalitesine etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi İstanbul.
  • Wigal JK, Creer TL, Kotses H (1991) The COPD Self-Efficacy Scale. Chest, 99(5): 1193-1196.
  • Wijkstra PJ, Van Altena R, Kraan J et al. (1994). Quality of life in patients with chronic obstructive pulmonary disease improves after rehabilitation at home. European Respiratory Journal, 7(2): 269-273.
  • Wong KW, Wong FKY, Chan MF (2005) Effects of nurse-initiated telephone follow-up on self-efficacy among patients with chronic obstructive pulmonary disease. Journal of Advanced Nursing, 49(2):210-222.
  • Wood-Baker R, Reid D, Robinson A et al. (2012) Clinical trial of community nurse mentoring to improve self-management in patients with chronic obstructive pulmonary disease. International Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 7(1): 407-413

The Importance of Home Care to Improve Self-Efficacy of People with Chronic Obstructive Pulmonary Disease

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 74 - 80, 31.12.2015

Bilge Bal Özkaptan Sevgisun Kapucu

Öz

Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is a significant chronic disease that increases gradually in the whole world by causing morbidity and mortality and leads to social and economical burden and is characterized with serious breathing difficulty. People with COPD feel breathing difficulty while doing some daily routines and to avoid and challenge with the state, they may improve low self-efficacy expectancy related to their abilities. As a result of low self-efficacy, dyspnea management becomes more difficult and life quality of patients lowers. As service maintenance is taken into consideration to sustain self-efficacy, nursing care contribution with home care modelling for self-efficacy improvement becomes highly significant. In home care nursing, self efficacy level of COPD patients is enhanced with sustainability of patient education, challenge with risk factors and psychosocial and behavioural attempts. In addition, home care to COPD patients will contribute to provide symptom management, symptom management will increase self efficacy and self-efficacy will increase symptom management. In this article, COPD treatment and nursing management, self-efficacy of COPD and home care importance in improving self efficacy of COPD patients have been emphasized.

Anahtar Kelimeler

COPD self-efficacy home care

Kaynakça

  • Abedi HA, Salimi S, Feizi A et al. (2012) Assessment of relationship between self-efficacy and self-care in COPD Patients. Journal of Urmia Nursing and Midwifery Faculty, 10(1): 68-74.
  • Akdemir N, Birol L (2005) İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı. Sistem Ofset, Ankara, 193-200.
  • Akgün D (2013) Isparta il merkezinde KOAH öntanı prevalansı ve ilişkili faktörler. Türk Toraks Dergisi, 14(2): 43-47.
  • Akıncı AÇ (2008) KOAH’lı hastalara uygulanan pulmoner rehabilitasyonun fiziksel ve psikolojik parametrelere etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Akkuş Y (2008) Multipl Sklerozlu hastalarda ev ziyareti yoluyla verilen bakım hizmetinin yaşam kalitesine etkisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Aksel Ş (2010) Kronik hastalığı olan hastaların öz bakım gücü ve evde bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Lefkoşa.
  • Atasever A, Erdinç E (2003) KOAH’da yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 51(4): 446-455.
  • Balcı G (2003) Öz bakım gücü ve yaşam kalitesinin etkilendiği bazı durumlar ve hemşirenin rolü. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi,10(2): 69-76.
  • Bandura A (1989) Human agency in social cognitive theory. American Psychologist, 44(9): 1175-1184.
  • Bentsen SB, Rokne B, Larsen TW et al. (2010) The Norwegian version of the chronic obstructive pulmonary disease self-efficacy scale (CSES): a validation and reliability Study. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 24(3): 600-609.
  • Bhatt SP, Luqman-Arafath TK, Gupta AK et al. (2013) Volitional pursed lips breathing in patients with stable chronic obstructive pulmonary disease improves exercise capacity. Chronic Respiratory Disease, 10(1): 5-10.
  • Blake D, Roberts NJ, Partridge MR (2007) How much of a primary care nurse's time is spenton those with respiratory disease? A pilot study. Primary Care Respiratory Journal, 16 (5): 319-320.
  • Booker R (2010) Improving outcomes in COPD. Practice Nursing, 21(Supplement): 1-15.
  • Bourbeau J, Julien M, Maltais F et al. (2003) Reduction of hospital utilization in patients with chronic obstructive pulmonary disease, a disease-specific self-management intervention. Archives of Internal Medicine, 163(5): 585-591.
  • Brashier BB, Kodgule R (2012) Risk factors and pathophysiology of Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD). Journal of Association of Physicians of India, 60(Supplement): 17-21.
  • Brug J, Schols A, Mesters I (2004) Dietary change, nutrition education and COPD. Patient Education and Counseling, 52(3): 249-257.
  • Cazzola M, Donner CF, Hanania NA (2007) One hundred years of Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD). Respiratory Medicine, 101(6):1049-1065.
  • Costi S, Crisafull, E, Antoni FD et al. (2009) Effects of unsupported upper extremity exercise training in patients with COPD, A randomized clinical trial. Chest, 136(2): 387-395.
  • Coultas D, Frederick J, Barnett B, et al. (2005) A randomized trial of two types of nurse-assisted home care for Patients with COPD. Chest, 128(4): 2017-2024.
  • COPD Managemet, World Health Organization, http://www.who.int/respiratory/copd/management/en/(Erişim Tarihi: 22.06.2015)
  • Çiçek HS (2002) Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerde solunum egzersizlerinin kan gazları ve solunum fonksiyon testlerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, GATA, Ankara.
  • Çiçek HS (2007) Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerde yüksek protein içerikli beslenmenin arteriyel kan gazları, solunum fonksiyon testleri ve yorgunluk üzerine etkileri. Doktora Tezi, GATA, Ankara.
  • Erdoğan S, Nahçıvan N, Esin N ve ark. (1994) Sağlığı sürdürme, sağlığı geliştirme ve hemşirelik. Hemşirelik Bülteni, 8(1): 28-36.
  • Ferreira IM, Brooks D, Lacasse Y et al. (2000) Nutritional support for individiuals with COPD, a meta-analysis. Chest, 117(3): 672-678.
  • Fletcher MJ, Dahl BH (2013) Expanding nurse practice in COPD, key to providing high-quality, effective, and safe patient care?. Primary Care Respiratory Journal, 22(2): 230-233.
  • Garrod R, Marshall J, Jones F (2008) Self efficacy measurement and goal attainment after pulmonary rehabilitation. International Journal of COPD, 3(4): 791-796.
  • Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) 2013 Reports, Global Strategy for the Diagnosis, Management, and Prevention of Chronic Obstructive Pulmonary Disease. http://www.goldcopd.org/uploads/users/files/GOLD_Report_2013_Feb20.pdf (Erişim Tarihi: 12.03.2013)
  • Global Status Report on noncommunicable diseases 2014, World Health Organization, http://www.who.int/nmh/publications/ncd-status-report-2014/en/(Erişim Tarihi: 22.06.2015)
  • Görgülü Ü (2003). KOAH hastalarında uyku kalitesinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Gözüm S, Aksayan S (1999) Öz-Etkililik-Yeterlilik ölçeği'nin Türkçe formu'nun güvenirlik ve geçerliliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(1): 21-32.
  • Gunen H, Hacievliyagil SS, Yetkin O ve ark. (2008) Prevalence of COPD, first epidemiological study of a large region in Turkey. European Journal of Internal Medicine, 19(7): 499-504.
  • Halbert RJ, Natoli JL, Gano A et al. (2006) Global burden of COPD, systemic review and meta-analysis. Europan Respiratory Journal, 28(3): 523-532.
  • Hermiz O, Comino E, Marks G et al. (2002) Randomized controlled trial of home based care of patients with chronic obstructive pulmonary disease. British Medical Journal, 325(7370): 938-940.
  • Ingadottir TS, Jonsdottir H (2010) Partnership-based nursing practice for people with chronic obstructive pulmonary disease and their families, influences on health related quality of life and hospital admissions. Journal of Clinical Nursing, 19(19-20): 2795-2805.
  • Jiménez-Ruiz CA, Fagerström KO (2013) Smoking cessation treatment for COPD smokers, the role of pharmacological interventions. Monaldi Archives for Chest Disease, 79(1): 27-32.
  • Kara M, Aşti T (2002) Kronik obstruktif akciğer hastalığının evde bakımı. Atatürk Üniversitesi Tıp Dergisi, 34(4): 75-81.
  • Kara, M., Mirici, A. (2002). KOAH Öz-Etkililik Ölçeği Türkçe Formu'nun Geçerlilik ve Güvenirliği. Atatürk Üniversitesi Tıp Dergisi, 34(3): 61-66.
  • Karadakovan A (2007) Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı. N. Akbayrak, S. Erkal İlhan, G.Ançel, A. Albayrak (Ed.). Hemşirelik Bakım Planları (201-205). Ankara: Alter Yayıncılık.
  • Ovayolu N, Ovayolu Ö, Ateş Ç (2008) Kronik obstrüktif akciğer hastalığı ve hemşirelik bakımı. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(9): 3-16.
  • Paz-Diaz H, Montes de Oca M, Lopez J.M et al. (2007) Pulmonary rehabilitation improves depression, anxiety, dyspnea and health status in patients with COPD. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation, 86(1): 30-36.
  • Ries AL (2005) Pulmonary rehabilitation and COPD. Seminars in Respiratory and Critical Care Medicine, 26(2): 133-141.
  • Ries AL, Bauldoff GS, Carlin BW et al. (2007) Pulmonary rehabilitation, Joint ACCP/ AACVPR evidence-based clinical practice guidelines. Chest, 131(5 Suppl): 4S-42S.
  • Rizzi M, Grassi M, Pecis M et al. (2009) A Specific home care program improves the survival of patients with chronic obstructive pulmonary disease receiving long term oxygen therapy. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 90(3): 395-401.
  • Senemoğlu N (1998) Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Özsem Matbaası.
  • Siela D (2003) Use of self-efficacy and dyspnea perceptions to predict functional performance in people with COPD. Rehabilitation Nursing, 28(6): 197-204.
  • Siela D (1998) Self-efficacy in managing dyspnea in COPD. Perspectives in Respiratory Nursing, 9(1): 9-12.
  • Stellefson M, Tennant B, Chaney JD (2012) A critical review of effects of COPD self-management education on self-efficacy. International Scholarly Research Notices Public Health, 2012(1): 1-10.
  • Stoilkova A, Janssen DJA, Wouters EFM (2013) Educational programmes in COPD management interventions, A systematic review. Respiratory Medicine, 107(11): 1637-1650.
  • Taylor SJC, Candy B, Bryar RM et al. (2005) Effectiveness of innovations in nurse led chronic disease management for patients with chronic obstructive pulmonary disease, systematic review of evidence. British Medical Journal, 331(485): 1-7.
  • T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Türkiye Kronik Hava Yolu Hastalıklarını (Astım-KOAH) Önleme ve Kontrol Programı (2009-2013) Eylem Planı. Ankara 2009. www.ssuk.org.tr/eski_site_ verileri/pdf/KHH_OnlemeKontrolEylemPlani (Erişim Tarihi: 02.02.2013)
  • Tel H, Akdemir N (1998) KOAH’lı hastalara uygulanan planlı hasta öğretiminin ve hasta izleminin hastaların hastalıkla başetme durumlarına etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(2): 44-52.
  • Türk Toraks Derneği Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu (2010). Türk Toraks Dergisi, 11(1): 5-63.
  • Tønnesen P (2013) Smoking cessation and COPD. European Respiratory Review, 22(127): 37-43.
  • Troosters T, Casaburi R, Gosselink R ve ark. (2005) Pulmonary rehabilitation in chronic obstructive pulmonary disease. The American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 172(1): 19-38.
  • Upton J, Madoc-Sutton H, Sheikh A, et al. (2007) National survey on the roles and training of primary care respiratory nurses in the UK in 2006, are we making progress?. Primary Care Respiratory Journal, 16(5): 284-290.
  • Yount SE, Choi SW, Victorson D et al (2011) Brief, valid measures of dyspnea and related functional limitations in chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Value Health, 14(2): 307-315.
  • Zakrisson AB, Engfeldt P, Hagglund D et al. (2011) Nurse-led multidisciplinary programme for patients with COPD in primary health care, a controlled trial. Primary Care Respiratory Journal, 20(4): 427-433.
  • Zengin N (2008) İdrar kaçıran kadınlarda hemşirelik eğitimi ve davranışsal tedavinin konfor, pelvik taban kas egzersizi uygulaması öz-etkililik algısı ve yaşam kalitesine etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi İstanbul.
  • Wigal JK, Creer TL, Kotses H (1991) The COPD Self-Efficacy Scale. Chest, 99(5): 1193-1196.
  • Wijkstra PJ, Van Altena R, Kraan J et al. (1994). Quality of life in patients with chronic obstructive pulmonary disease improves after rehabilitation at home. European Respiratory Journal, 7(2): 269-273.
  • Wong KW, Wong FKY, Chan MF (2005) Effects of nurse-initiated telephone follow-up on self-efficacy among patients with chronic obstructive pulmonary disease. Journal of Advanced Nursing, 49(2):210-222.
  • Wood-Baker R, Reid D, Robinson A et al. (2012) Clinical trial of community nurse mentoring to improve self-management in patients with chronic obstructive pulmonary disease. International Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 7(1): 407-413
Toplam 62 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Derleme
Yazarlar

Bilge Bal Özkaptan

Sevgisun Kapucu

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2015
Kabul Tarihi 1 Ekim 2015
Yayımlandığı Sayı Yıl 2015Cilt: 4 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Bal Özkaptan, B., & Kapucu, S. (2015). KOAH’LI BİREYLERDE ÖZ-ETKİLİLİĞİN GELİŞTİRİLMESİNDE EVDE BAKIMIN ÖNEMİ. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 4(2), 74-80.
 Kapak Resmi İndir