BibTex RIS Kaynak Göster

Diabetes Mellituslu Hastalarda Depresyon ve Özbakım Gücü

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 1, 18 - 23, 30.01.2012

Öz

Amaç: Bu araştırma Diabetes Mellitus tanılı hastalarda depresyon durumu ve özbakım gücünü belirlemek amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Tanımlayıcı ve analitik tipteki bu araştırma Erciyes Üniversite Hastanesinin Endokrin polikliniğinde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 1 Kasım 2007- 1 Şubat 2008 tarihleri arasında Erciyes Üniversite Hastanesinin Endokrin polikliniğine gelen ve çalışmaya katılmayı kabul eden Diabetes Mellitus tanılı 331 hasta oluşturmuştur. Veriler kişisel bilgi formu, Beck Depresyon Ölçeği ve Özbakım Gücü Ölçeği kullanılarak toplanmıştır.

Bulgular: Hastaların %87’sinde farklı düzeyde depresyon belirtisi, %88.5’inde özbakım gücünün orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Hastalarda depresyon ile özbakım gücü arasında anlamlı negatif bir ilişki, depresyon ile yaş arasında anlamlı pozitif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Hastalarda depresyon arttıkça özbakım gücü azalmakta, yaş arttıkça depresyon da artmaktadır. Kadın, dul hastaların depresyon puanı yüksek, özbakım gücü puanı düşüktür. Okur-yazar, başka bir fiziksel hastalığı olan hastaların depresyon puanı yüksek, çekirdek ailede yaşayan hastaların depresyon puanı düşüktür.

Sonuç: Diabetes Mellitus tanılı hastaların çoğunda farklı düzeyde depresyon belirtisi bulunmakta ve depresyon belirtileri bireylerin özbakım gücünü olumsuz etkilemektedir.

Anahtar sözcükler: Diabetes mellitus, depresyon, özbakım gücü

 

ABSTRACT

Aim: The present research was conducted in order to determine depression state and self-care agency among the patients diagnosed as Diabetes Mellitus.

Method: The research, which was a descriptive and analytical model, was conducted at the Endocrine Polyclinics of the Erciyes University Hospital. The sample of the research was consisted of 331 patients diagnosed as Diabetes Mellitus who attended to the Endocrine Polyclinics of the Erciyes University Hospital between the 1st of November 2007 and the 1st of February 2008 and who accepted to participate in the research. The data were collected using Personal Information Form, Beck Depression Inventory and Self Care Agency Scale.

Results: It was found out that 87% of the patients had depression symptoms at different levels and self-care agency of the 88.5 % of the patients was at a moderate level. It was noted that there was a significant negative correlation between depression and self-care agency (p<0.05) and a positive correlation between depression and age (p<0.05). As the depression increased, self-care agency decreased and as the age increased so did depression. Depression scores of those who were women and widowed were high but their self-care agency scores were low. Those who were literate and had another physical disease had high depression scores. Those who lived in nuclear families had lower depression scores.

Conclusion: Most of the patients diagnosed as Diabetes Mellitus had depression symptoms at different levels and the depression symptoms affected self-care agency of the individuals negatively.

Key Words: Diabetes mellitus, depression, self-care agency

Kaynakça

  • Adaylar M (1995) Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Hastalıktaki Tutum, Adaptasyon Algı ve ÖzBakım Yönelimleri. Yayınlanmamış Dokto- ra Tezi, İstanbul, Istanbul Üniversitesi.
  • Armstrong N (1987) Coping with diabates melli- tus. Nurs Clin North Am, 22(3): 559-568.
  • Asghar S, Hussain A, Ali SM et al. (2007) Pre- valence of depression and diabetes: a popu- lation-based study from rural Bangladesh. Diabetic Medicine, 24(8):872–877.
  • Bahar A, Sertbaş G, Sönmez A (2006) Diyabetes mellituslu hastaların depresyon ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(1):18-26
  • Buzlu S (2002) Diyabetin Psikososyal Yönü: Diyabet Hemşireliği Temel Bilgiler. S Erdo- ğan (Ed), İstanbul, Yüce Yayım Dağıtım, s.195-203.
  • Demirok A (2006) Elazığ İlinde Diyabette Depresyon Prevalansı ve Etkileyen Faktörler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ, Fırat Üniversitesi.
  • Gonzalez JS, Peyrot M, McCarl LA et al. (2008) Depression and diabetes treatment nonadhe- rence: a meta-analysis. Diabetes Care, 31(12):2398-2403.
  • Hisli N (1989) Beck Depresyon Envanterinin geçerliliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Der- gisi, 6(2):118-122.
  • Kara B, Fesçi H (2000) Tip I diyabet hastalarının özbakım gücünün incelenmesi. Sendrom, 12 (4):28-35
  • Kearney BY, Fleischer BJ (1979) Development of an instrument to measure exercise of self- care agency. Res Nurs Health, 2(1):25-34.
  • Leedom L, Meehan WP, Procci W et al. (1991) Symptoms of depression in patients with type II diabetes mellitus. Psychosomatics, 32 (3):280-286.
  • Lin EHB, Katon W, Von Korff M et al. (2004) Relationship of depression and diabetes self- care, medication adherence, and preventive care. Diabetes Care, 27(9):2154-2165.
  • Ludman EJ, Katon W, Russo J et al. (2004) Dep- ression and diabetes symptom burden. Gen Hosp Psychiatry, 26(6):430-436.
  • Nichols GA, Brown JB (2003) Unadjusted and adjusted prevalence of diagnosed depression in type 2 diabetes. Diabetes Care, 26(3):744- 749.
  • Oğuzhanoğlu NK (2001) Tıbbi durumlar ve depresyon. Duygudurum Bozuklukları Dizi- si, 1(3):116-125.
  • Özer E (1996) Diyabet eğitimi ve önemi. Aktüel Tıp Dergisi, 1(8):566-569.
  • Özkan S (1994) Psikiyatrik Tıp: Konsültasyon-Li- yezon Psikiyatrisi Kitabı. Roch Müstahzarları Sanayi A.Ş İstanbul.
  • Özkan S, Durna Z (2006) İnsüline bağımlı diyabetli hastalarda özbakım gücünün belir- lenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 22 (2):121-135.
  • Özkan S (2001) Psikiyatrik ve Psikososyal Açıdan Diyabet: Her yönüyle Diyabetes Mellitus. Yenigün M, Altuntaş M (Ed), Nobel Tıp Kitab- evi, İstanbul, s.627-635 Özmen M (2001) Diyabette Psikososyal Problemler. Türk Diyabet Yıllığı. Türk Diya- bet Cemiyeti Yıllık Yayın Organı, İstanbul, s. 112-128.
  • Peyrot M, Rubin RR (1997) Levels and risks of depression and anxiety symptomatology among diabetic adults. Diabetes Care, 20 (4):585-590.
  • Pınar R (1996) Diyabetes Mellituslu Hastalarda Özbakım Gücü, Özbakım Gücü ile Sosyo- demografik ve Klinik Değişkenler Arasındaki İlişki. Türk Diyabet Yıllığı. Türk Diyabet Ce- miyeti Yıllık Yayın Organı, İstanbul, s. 248.257.
  • Rubin RR, Peyrot M, Saudek CD (1991) Differential effect of diabetes education on self-regulation and life-style behaviors. Dia- betes Care, 14 (4):335-8.
  • Sevinçok L, Güney E, Uslu A et al. (2001) Depression in a sample of Turkish type 2 diabetes patients. Eur Psychiatry, 16(4):229- 231.
  • Slusher IL (1999) Self-care agency and self-care practıse of adolescents. Issues in Compre- hensive Pediatric Nursing, 22(1): 49-58.
  • Tanyeri F (2002) Diabetes mellitus tanım ve sınıf- landırma. Aktüel Tıp Diabet Forumu, 7 (1):4 10
  • Yılmaz T (1999) Global bir sağlık sorunu diyabe- tes mellitus. Hemşirelik Forumu, 2(2):73-74.

Diabetes Mellituslu Hastalarda Depresyon ve Özbakım Gücü

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 1, 18 - 23, 30.01.2012

Öz

Amaç: Bu araştırma Diabetes Mellitus tanılı hastalarda depresyon durumu ve özbakım gücünü belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve analitik tipteki bu araştırma Erciyes Üniversite Hastanesinin Endokrin polikliniğinde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 1 Kasım 2007- 1 Şubat 2008 tarihleri arasında Erciyes Üniversite Hastanesinin Endokrin polikliniğine gelen ve çalışmaya katılmayı kabul eden Diabetes Mellitus tanılı 331 hasta oluşturmuştur. Veriler kişisel bilgi formu, Beck Depresyon Ölçeği ve Özbakım Gücü Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Hastaların %87’sinde farklı düzeyde depresyon belirtisi, %88.5’inde özbakım gücünün orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Hastalarda depresyon ile özbakım gücü arasında anlamlı negatif bir ilişki, depresyon ile yaş arasında anlamlı pozitif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Hastalarda depresyon arttıkça özbakım gücü azalmakta, yaş arttıkça depresyon da artmaktadır. Kadın, dul hastaların depresyon puanı yüksek, özbakım gücü puanı düşüktür. Okur-yazar, başka bir fiziksel hastalığı olan hastaların depresyon puanı yüksek, çekirdek ailede yaşayan hastaların depresyon puanı düşüktür. Sonuç: Diabetes Mellitus tanılı hastaların çoğunda farklı düzeyde depresyon belirtisi bulunmakta ve depresyon belirtileri bireylerin özbakım gücünü olumsuz etkilemektedir.

Kaynakça

  • Adaylar M (1995) Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Hastalıktaki Tutum, Adaptasyon Algı ve ÖzBakım Yönelimleri. Yayınlanmamış Dokto- ra Tezi, İstanbul, Istanbul Üniversitesi.
  • Armstrong N (1987) Coping with diabates melli- tus. Nurs Clin North Am, 22(3): 559-568.
  • Asghar S, Hussain A, Ali SM et al. (2007) Pre- valence of depression and diabetes: a popu- lation-based study from rural Bangladesh. Diabetic Medicine, 24(8):872–877.
  • Bahar A, Sertbaş G, Sönmez A (2006) Diyabetes mellituslu hastaların depresyon ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(1):18-26
  • Buzlu S (2002) Diyabetin Psikososyal Yönü: Diyabet Hemşireliği Temel Bilgiler. S Erdo- ğan (Ed), İstanbul, Yüce Yayım Dağıtım, s.195-203.
  • Demirok A (2006) Elazığ İlinde Diyabette Depresyon Prevalansı ve Etkileyen Faktörler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ, Fırat Üniversitesi.
  • Gonzalez JS, Peyrot M, McCarl LA et al. (2008) Depression and diabetes treatment nonadhe- rence: a meta-analysis. Diabetes Care, 31(12):2398-2403.
  • Hisli N (1989) Beck Depresyon Envanterinin geçerliliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Der- gisi, 6(2):118-122.
  • Kara B, Fesçi H (2000) Tip I diyabet hastalarının özbakım gücünün incelenmesi. Sendrom, 12 (4):28-35
  • Kearney BY, Fleischer BJ (1979) Development of an instrument to measure exercise of self- care agency. Res Nurs Health, 2(1):25-34.
  • Leedom L, Meehan WP, Procci W et al. (1991) Symptoms of depression in patients with type II diabetes mellitus. Psychosomatics, 32 (3):280-286.
  • Lin EHB, Katon W, Von Korff M et al. (2004) Relationship of depression and diabetes self- care, medication adherence, and preventive care. Diabetes Care, 27(9):2154-2165.
  • Ludman EJ, Katon W, Russo J et al. (2004) Dep- ression and diabetes symptom burden. Gen Hosp Psychiatry, 26(6):430-436.
  • Nichols GA, Brown JB (2003) Unadjusted and adjusted prevalence of diagnosed depression in type 2 diabetes. Diabetes Care, 26(3):744- 749.
  • Oğuzhanoğlu NK (2001) Tıbbi durumlar ve depresyon. Duygudurum Bozuklukları Dizi- si, 1(3):116-125.
  • Özer E (1996) Diyabet eğitimi ve önemi. Aktüel Tıp Dergisi, 1(8):566-569.
  • Özkan S (1994) Psikiyatrik Tıp: Konsültasyon-Li- yezon Psikiyatrisi Kitabı. Roch Müstahzarları Sanayi A.Ş İstanbul.
  • Özkan S, Durna Z (2006) İnsüline bağımlı diyabetli hastalarda özbakım gücünün belir- lenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 22 (2):121-135.
  • Özkan S (2001) Psikiyatrik ve Psikososyal Açıdan Diyabet: Her yönüyle Diyabetes Mellitus. Yenigün M, Altuntaş M (Ed), Nobel Tıp Kitab- evi, İstanbul, s.627-635 Özmen M (2001) Diyabette Psikososyal Problemler. Türk Diyabet Yıllığı. Türk Diya- bet Cemiyeti Yıllık Yayın Organı, İstanbul, s. 112-128.
  • Peyrot M, Rubin RR (1997) Levels and risks of depression and anxiety symptomatology among diabetic adults. Diabetes Care, 20 (4):585-590.
  • Pınar R (1996) Diyabetes Mellituslu Hastalarda Özbakım Gücü, Özbakım Gücü ile Sosyo- demografik ve Klinik Değişkenler Arasındaki İlişki. Türk Diyabet Yıllığı. Türk Diyabet Ce- miyeti Yıllık Yayın Organı, İstanbul, s. 248.257.
  • Rubin RR, Peyrot M, Saudek CD (1991) Differential effect of diabetes education on self-regulation and life-style behaviors. Dia- betes Care, 14 (4):335-8.
  • Sevinçok L, Güney E, Uslu A et al. (2001) Depression in a sample of Turkish type 2 diabetes patients. Eur Psychiatry, 16(4):229- 231.
  • Slusher IL (1999) Self-care agency and self-care practıse of adolescents. Issues in Compre- hensive Pediatric Nursing, 22(1): 49-58.
  • Tanyeri F (2002) Diabetes mellitus tanım ve sınıf- landırma. Aktüel Tıp Diabet Forumu, 7 (1):4 10
  • Yılmaz T (1999) Global bir sağlık sorunu diyabe- tes mellitus. Hemşirelik Forumu, 2(2):73-74.
Toplam 26 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Neziha Aba

Havva Tel

Yayımlanma Tarihi 30 Ocak 2012
Yayımlandığı Sayı Yıl 2012Cilt: 1 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Aba, N., & Tel, H. (2012). Diabetes Mellituslu Hastalarda Depresyon ve Özbakım Gücü. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 1(1), 18-23.