Öz
Giriş: Okul dönemi, okul çocuklarında temizlik ve hijyen davranışlarının yerleşmesinde ve sağlık okuryazarlığı düzeylerinin geliştirilmesinde önemli bir dönemdir. Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinin hijyen davranışları ile sağlık okuryazarlığı düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Kesitsel tanımlayıcı türdeki araştırmanın evrenini, bir il merkezinde bulunan beş ortaokulda 2022-2023 eğitim-öğretim yılında, 6. ve 7. sınıflarda öğrenim gören toplam 786 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmeyip evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiş olup, toplam 766 öğrenciyle yürütülmüştür. Veriler, “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Hijyen Davranışları Ölçeği” ve “Okul Çağındaki Çocuklar İçin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği” kullanılarak toplanmış ve SPSS 22.0 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Öğrencilerin %52.9’u erkek, %66.3’ü 10-12 yaş arasında, %72.8’i çekirdek aile tipine sahip olup, %67.8’i okul başarısını orta düzey olarak tanımlamakta ve %74.7’si genel sağlık durumunu iyi olarak algılamaktadır. Öğrencilerin sağlık okuryazarlıklarının orta, hijyen davranışlarının yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin hijyen davranışları ve sağlık okuryazarlığı ölçek puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuş olup, öğrencilerin sağlık okur yazarlığı düzeyleri arttıkça hijyen davranışları düzeylerinin de arttığı ortaya çıkmıştır (p<0.05).
Kız öğrencilerin erkek öğrencilerden, okul başarısı yüksek olan öğrencilerin okul başarısı orta-düşük düzeyde olan öğrencilerden, genel sağlık durumunu iyi olarak algılayan öğrencilerin genel sağlık durumunu orta-kötü düzey olarak algılayan öğrencilerden hijyen davranışlarının ve sağlık okuryazarlık düzeylerinin anlamlı olarak daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05).
Sonuç ve Öneri: Araştırma bulguları, öğrencilerde sağlık okuryazarlığı düzeylerinin artırılmasının onların doğru hijyen davranışları sergilemelerinde etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Okul okul sağlığı hemşireleri tarafından öğrencilerin sağlık okuryazarlık düzeyleri eğitim ve danışmanlık yoluyla desteklenmelidir.
Anahtar Kelimeler
Ortaokul öğrencisi ve hijyen hijyen davranışları sağlık okuryazarlığı okul sağlığı hemşireliği
Etik Beyan
Çalışma, Helsinki Deklarasyonu ilkelerine uygun olarak yürütüldü.
Proje Numarası
-
Teşekkür
Çalışmaya katılan ortaokul öğrencilerine teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Referans1 Arat A, Şimşek I, Erdamar G. Yatılı ilköğretim bölge okulu ikinci kademe öğrencilerinin kişisel hijyen uygulamaları. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi 2014;33:58-72.
- Referans2 Ardıç A (2010). İlköğretim Okullarında Temizlik ve Hijyen. Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara. https://www.meb.gov.tr/earged/earged/ilk_ok_temizlik_hijyen.pdf (erişim:31 Mart 2023).
Öz
Introduction: The school year is an important period in establishing cleanliness and hygiene behaviors in school children and improving their health literacy levels. This research was conducted to determine the relationship between secondary school students' hygiene behaviors and health literacy levels.
Method: The population of the cross-sectional descriptive research consisted of a total of 786 students studying in the 6th and 7th grades in the 2022-2023 academic year in five secondary schools located in a city center. The research was conducted with a total of 766 students, aiming to reach the entire population without choosing a sample. The data were collected using the "Introductory Information Form", "Hygiene Behavior Scale" and "Health Literacy Scale for School-Age Children" and evaluated using the SPSS 22.0 package program.
Results: 52.9% of the students are male, 66.3% are between the ages of 10-12, 72.8% have a nuclear family type, 67.8% define their school success as medium level and 74.7% perceive their general health status as good. It was determined that the students' health literacy was at a medium level and their hygiene behavior was at a high level. A positive significant relationship was found between students' hygiene behaviors and health literacy scale score averages, and it was revealed that as students' health literacy levels increased, their hygiene behavior levels also increased (p<0.05).
It was determined that the hygiene behaviors and health literacy levels of female students were significantly higher than male students, students with high school success than students with medium-low school success, students who perceived their general health status as good than students who perceived their general health status as moderate-low (p <0.05).
Conclusion and Recommendation: Research findings reveal that increasing the health literacy levels of students is effective in their display of correct hygiene behaviors. Students' health literacy levels should be supported by school health nurses through education and counseling.
Anahtar Kelimeler
Secondary school students and hygiene hygiene behaviors health literacy school health nursing
Proje Numarası
-
Kaynakça
- Referans1 Arat A, Şimşek I, Erdamar G. Yatılı ilköğretim bölge okulu ikinci kademe öğrencilerinin kişisel hijyen uygulamaları. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi 2014;33:58-72.
- Referans2 Ardıç A (2010). İlköğretim Okullarında Temizlik ve Hijyen. Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara. https://www.meb.gov.tr/earged/earged/ilk_ok_temizlik_hijyen.pdf (erişim:31 Mart 2023).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Hizmetleri ve Sistemleri (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | - |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Kasım 2023 |
| Kabul Tarihi | 7 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Cilt: 7 Sayı: 2 |
